Draag zélf bij aan een Heerlijk Weert! Hieronder vind je informatie over het lokken van amfibieën naar je tuin, een actie uit het thema ‘Natuur en tuin’. Bekijk ook de andere informatie, ideeën en tips voor een groenere en duurzamere leefomgeving!

Lok amfibieën naar je tuin

Nederland staat natuurlijk bekend vanwege de aanwezigheid van veel, heel veel water. Over het algemeen staan we bekend als een vochtig land. Ook in Nederland leven allerlei soorten kikkers, padden en salamanders, Amfibieën worden geboren in het water en daar groeien ze ook op. Als ze volwassen zijn, verplaatsen ze zich meestal naar het land. Maar elk jaar keren ze terug naar het water om daar eieren te leggen. Dat heet de paddentrek. Net daarvoor, eind februari, zijn ze uit hun winterslaap ontwaakt. 

Wil jij dat je tuin een fijn verblijf aan amfibieën biedt? Kikkers zijn niet alleen ontzettend leuk om te zien, ze helpen ook bijvoorbeeld tegen een slakkenplaag. Wil je meer kikkers in je tuin of de aanwezige kikkers een handje helpen dan hebben we een aantal tips voor je want het gaat niet goed met de amfibieën. Overal op aarde gaan ook deze soorten sterk achteruit. Een groot aantal wordt met uitsterven bedreigd. Door de aanleg van wegen, woonwijken en landbouwgebieden is het leefgebied van veel amfibieën kleiner geworden. Door watervervuiling verdwijnen ook veel amfibieën. Met hun gevoelige huid hebben ze gauw last van schadelijke stoffen in het water. In de meeste Europese landen zijn alle amfibieën beschermde diersoorten. In Nederland mag je wel kikkerdril meenemen en laten uitkomen. 

Houd rekening met...

  • Zorg voor een waterpartij zoals een poel of een vijver in je tuin. Echt fijn is het als de vijver minimaal tussen de 80 en 120 centimeter diep is. Deze diepte geeft de kikkers en salamanders namelijk de mogelijkheid om zich in de winter diep genoeg te kunnen verstoppen om te overleven. Sommige amfibieën overleven in het water. 

  • Breng variatie aan qua diepte en kies voor een onregelmatige vorm. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de poel of vijver ondiep is langs de noord- en westzijde en dieper in het zuiden en het oosten. Het ondiepe gedeelte warmt in het voorjaar snel op wat gunstig is voor de ontwikkeling van jonge larven.

  • Vissen in je vijver is voor de amfibieën een minder goed idee omdat vissen de eitjes en larven opeten. 

  • Plaats geen waterval of pomp voor de veiligheid van de amfibieën. Ook is het advies geen watervallen of pompen te plaatsen. 

  • Zorg dat de vijver of poel niet de volledige dag in de zon ligt. Kies voor een aantal schaduwgevende planten in de omgeving van de vijver, echter niet zo dichtbij dat vruchten of bladeren in de vijver kunnen vallen. 

  • Kikkers kruipen graag onder de modder op de bodem van een rivier (of vijver) in de winter. Als alternatief zou je een aantal oude dakpannen of stenen op de bodem kunnen leggen. Hier kunnen ze vervolgens veilig onder kruipen. 

  • Waterdieren vinden het fijn om zowel boven als onder water de mogelijkheid te hebben om te schuilen. Zorg voor een combinatie van waterplanten, oeverplanten en stenen in de opbouw van je vijver. Denk aan onderwatervegetatie en drijvende waterplanten. Die laatste zijn bijvoorbeeld belangrijk voor libellen om eitjes op te leggen. 

  • Maak een feest van (oever)beplanting rondom de vijver, veel variatie is goed voor je amfibie bewoners. Kies inheemse beplanting. Kijk bijvoorbeeld op de site van de vlinderstichting voor inspiratie voor beplanting. 

  • Naast schuilen in het water of aan de begroeide rand van het water is het belangrijk om rommelhoekjes in te richten. Afgevallen bladeren, plant resten en takken of boomstammetjes bijvoorbeeld. Ook hier kunnen oude dakpannen of stenen onderdeel van uit maken. Ook bloempotten zijn fijne veilige havens. Er zijn trouwens ook kikkerhuisjes te koop. 

  • Wanneer de winter aanbreekt is het belangrijk om bij de vijver of poel een deel van het bodemslib te verwijderen en een gat in het ijs te houden. Deze twee elementen zorgen er namelijk voor dat er tijdens de koude wintermaanden voldoende zuurstof in de vijver blijft voor de kikkers om te overwinteren. Sla het ijs niet kapot, dan knapt de zwemblaas die kikkers hebben. Gebruik een pan met heet water en laat die door het ijs smelten. 

  • Minder maaien, meer dieren. Kies ervoor om niet al het gras in je tuin in een keer te maaien. Liefst laat je hele delen ongemaaid, dit zijn heerlijke plekjes voor insecten en amfibieën. 

  • Sommige tuinen zijn hermetisch afgesloten, het is daarom goed om in de omheining zoals een schutting altijd een of meer openingen te maken waar kleine diersoorten door kunnen. Dat geldt voor kikkers en salamanders maar bijvoorbeeld ook voor egels. Tuinen zijn vaak ook verbindingswegen van en naar natuurgebieden. 

  • Amfibieën leven van insecten en tuinen met insecten trekken dus kikkers, padden en salamanders aan. Natuurlijk zijn we niet voor lichtvervuiling maar voor het aantrekken van amfibieën is het goed om ’s nachts een klein tuinlichtje aan te laten. Licht trekt insecten aan, en insecten trekken op hun beurt amfibieën aan. En egels trouwens ook (die op hun beurt weer amfibieën eten). Daarbij komt dat al de genoemde dieren ‘s nachts actief zijn.

  • Met het bijknippen van de oeverplanten kun je het beste wachten tot het voorjaar. Veel kleine dieren overwinteren in of tussen de planten en vogels kunnen nog veel zaadjes lospeuteren uit de uitgebloeide bloemen.

  • Gebruik natuurlijk nooit bestrijdingsmiddelen in een diervriendelijke tuin!

  • Ook leuk: doe jaarlijks mee aan de kikkerdriltelling om meer inzicht te krijgen in het aantal voortplantende kikkers en salamanders in tuinvijvers. In de maand juni organiseert het IVN de jaarlijkse slootjesdagen. 

Deze maatregel draagt bij aan…

Biodiversiteit vergroten

 

Gezondheid

 

 

Subsidie- en financieringsmogelijkheden

  • Niet van toepassing

Handige websites

Foto Salamander in het Vosseven - Stramproy - Jacqueline Slenders